3 Thinking Skills ที่จะทำให้การใช้ design thinking ของคุณเวิร์ค(ซะที)

หากมีคนมาถามเดียว่า “คุณคิดว่าอะไรสำคัญที่สุดของ Design Thinking”
เดียจะตอบว่ามันคือ thinking skills อันประกอบไปด้วย
1
CRITICAL THINKING การคิดเชิงวิพากษ์

ให้แปลง่ายๆเลยมันคือ skill การคิดตั้งคำถาม ช่างสงสัย (อย่างมีเหตุผล ไม่ใช่สงสัยไปเรื่อยเปื่อย) แล้วสามารถคิดวิเคราะห์ถึงเหตุผลที่มาที่ไปของสิ่งที่เราสงสัยนั้นได้ด้วย
ให้คิดง่ายๆเลย มันคือ skill ของการแยก fake news ได้นั่นเอง เราจะไม่เชื่ออะไรง่ายๆ จะคิดสงสัยก่อนว่าจริงหรือไม่ ทำไมเราจึงไม่ควรเชื่อ และอะไรที่เราควรเชื่อเพราะอะไร
ซึ่งการคิดเชิงวิพากษ์จะถูกนำมาใช้ในหลายๆช่วงตลอด design thinking process เริ่มตั้งแต่เริ่มต้น Critical Thinking จะช่วยให้ได้ปัญหาที่น่าสนใจ ถ้าเราไม่ช่างคิดช่างสงสัย ช่างตั้งคำถาม เราก็จะไม่มีวันได้ประเด็นที่น่าสนใจกว่าคนอื่นได้เลย..จริงมั๊ย?
ยกตัวอย่าง เช่น ถ้าเราซักผ้า แล้วก็ซักไปเรื่อยๆ แล้วก็จบไป ก็ไม่ได้เจอประเด็นอะไร แต่หากเรามี Critical Thinking เราจะเริ่มนึกสงสัยและพยายามหาความสัมพันธ์ต่างๆของสิ่งที่เกิดขึ้นระหว่างการซักผ้านี้ เช่น เพราะอะไรเราถึงต้องซักผ้าด้วยน้ำกันนะ? เพราะอะไรเราถึงต้องแยกผ้าขาว ผ้า สี หรือแยกถุงเท้า? หรือเวลาเราเจอปัญหาในช่วงของการกระทำบางอย่าง เช่น ทำไมเราถึงใส่เสื้อผ้าลงไปในเครื่องซักผ้าให้ครบแบบไม่ลืมซักชิ้นไม่ได้เลยเหรอ? และจากคำถามเหล่านี้ มันจะเริ่มให้เราคิดหาเหตุของสิ่งที่เราสงสัย นำไปสู่การเรียนรู้และการเจอประเด็นที่น่าสนใจระหว่างนั้น

รวมถึงช่วงที่เราเก็บข้อมูลต่างๆ Critical Thinking นี้ก็จะช่วยให้เราไม่หลงเชื่อทุกอย่างที่ user บอก และมันจะสามารถนำไปสู่การได้ insight ที่แท้จริงได้


2
LOGICAL THINKING การเชิงตรรกะ

มันคือการคิดอย่างมีเหตุมีผล มีตรรกะ หรือให้เข้าใจง่ายๆได้ว่า สิ่งที่เรากำลังทำอยู่หรือสิ่งที่เรากำลังออกแบบอยู่นั้นมัน “make sense” หรือไม่
ในการทำโจทย์การออกแบบ มันไม่เหมือนการทำโจทย์เลขที่จะมีคำตอบที่ถูกเพียงข้อเดียว และมีคำตอบที่บอกได้ว่าอันนี้ผิด แต่ในทางการทำโจทย์การออกแบบมันจะมีเพียงคำตอบที่ make sense หรือ make non-sense การที Logical Thinking จะช่วยให้เราบอกตัวเองหรือทีมได้ว่าสิ่งที่กำลังทำอยู่นั้นมาถูกทางหรือไม่อย่างไร มันเหมือนเราสามารถตรวจแบบตัวเองได้ comment ตัวเองได้ ทำให้เราไม่พลาดไปทำอะไรที่สุดท้ายแล้วไม่ทำเสียยังดีกว่า
ขั้นตอนที่ Logical Thinking จะเข้ามาช่วยนั้นคือตอนที่เรากำลังจะสรุปโจทย์ รวมถึงตอนคัดเลือกไอเดีย ว่าโจทย์ที่เราตั้งมานั้น make sense พอที่จะเป็นโจทย์ที่จะนำไปสู่การแก้ปัญหาที่สร้าง impact ได้อย่างคุ้มค่าแล้วหรือไม่ หรือ ไอเดียที่เราคิดออกมานั้นเป็นการแก้ปัญหาที่ดี ไม่ได้เป็นการสร้างปัญหาอื่นๆขึ้นมาเพิ่มอีก


3
CREATIVE THINKING การคิดเชิงสร้างสรรค์

การคิดสร้างสรรค์ คือการคิดประยุกต์เอาสิ่งต่างๆที่เรารู้ ที่เราเห็นมาเชื่อมโยงให้เกิดเป็นวิธีการใหม่ๆ ทำให้เกิดการแก้ปัญหาใหม่ๆ รวมไปถึงการมองปัญหาแบบใหม่ๆด้วยก็ได้ Creative Thinking นี้จะถูกนำมาใช้ในช่วงการคิดแก้ปัญหา ความสามารถในการคิดสร้างสรรค์จะมากหรือจะน้อยขึ้นอยู่กับ การสะสมเคสต่างๆที่เราพบเจอ ได้เห็น หรือได้อ่านได้ดูมา แล้วเกิดการประมวลผลเก็บเอาไว้ในสมอง เมื่อถึงเวลามีปัญหาเข้ามา challenge การคิดสร้างสรรค์จะทำให้สมองเราไปเปิดลิ้นชักต่างๆที่เราเก็บสะสมไอเดียที่เราเคยเห็นมาจับมาผสมเชื่อมโยงกันจนเกิดเป็นแนวทางใหม่ขึ้นมา

ทั้ง 3 thinking skills นี้เป็นสิ่งที่เดียคิดว่าจำเป็นอย่างมากที่คนที่จะใช้ Design Thinking ให้เวิร์คจริงๆ จำเป็นจะต้องมี

Critical Thinking
ช่วยให้เราสงสัยและไปหาคำตอบจนเจอประเด็นที่น่าสนใจ เป็นการเริ่มต้นที่ดีกว่า และช่วยให้การเก็บข้อมูลนั้นจับประเด็นได้น่าสนใจกว่าคนที่มี skill นี้ต่ำ

“เจอโจทย์ที่ใช่”

Logical Thinking
ทำให้เราได้ตรวจเช็คตัวเองตลอดเวลาว่าเรากำลังทำอะไรอยู่ และสิ่งที่เรากำลังทำนั้นมันกำลังมาถูกทาง makesense หรือไม่

“มั่นใจว่าแก้ปัญหาถูกจุด มาถูกทาง”

Creative Thinking
ช่วยให้เราดันไอเดียของเราให้แตกต่างจากคนอื่นได้ หากเราไม่มี thinking skill นี้ เราอาจจะได้ solution ที่ตอบโจทย์ แต่ไม่ได้พิเศษกว่าใคร เหมือนเจอ insight ที่ดีมากๆ และดันไอเดียที่จะตอบ insight นั้นไปไม่ถึงดวงดาว ก็เหมือนตายตอนท้ายนั่นเอง

“สร้าง WOW solution ได้ไอเดียที่ฉลาดกว่า”


เห็นหรือไม่ว่าการออกแบบที่ดี ไม่ได้มีแค่ความคิดสร้างสรรค์ แต่ต้องมีตรรกะที่ดีและความเฉลียวอีกด้วย หากขาด skill ข้อใดข้อหนึ่งไป ผลลัพธ์มันก็จะไม่ต่างจากการแก้ปัญหาธรรมดาๆทั่วไปเลย หากเราไม่ได้มี thinking skill นี้ครบอยู่ในคนเดียว ก็จงไปมองหา “ทีม” ที่จะมาเติมเต็มให้ได้ 🙂

Tanatta Koshihadej

Service Design Director, the Contextual และ อาจารย์พิเศษคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ ภาควิชาการออกแบบอุตสาหกรรม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

Learn more about our services.

SERVICE MENU